Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và dễ bùng phát thành dịch gây ảnh hưởng tới sức khỏe của người bệnh. Nhiều người nhầm tưởng sốt xuất huyết chỉ gặp ở trẻ em nhưng người lớn cũng mắc bệnh với tỷ lệ tử vong khá cao. Hiện nay chưa có thuốc đặc trị, với những trường hợp bệnh nặng điều trị sử dụng thuốc hạ sốt, truyền dịch cũng như chống sốc tích cực. Dưới đây là những lưu ý khi dùng thuốc điều trị với người bệnh sốt xuất huyết.
Nội dung chính trong bài
Sốt xuất huyết là gì?
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính, nguyên nhân gây bệnh là virus Dengue. Trung gian truyền bệnh do muỗi vằn truyền virus Dengue truyền virus từ người bệnh sang người khỏe mạnh thông qua vết đốt. Với những trường hợp bệnh nhẹ gây sốt cao, phát ban, đau cơ và khớp. Đối với trường hợp bệnh nặng có thể gây chảy máu nặng, giảm huyết áp đột ngột (tình trạng sốc) gây tử vong.
Hiện nay, có 4 loại virus gây sốt xuất huyết được gọi là virus DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Muỗi truyền bệnh Aedes aegypti (muỗi vằn) hoạt động chủ yếu vào ban ngày, muỗi cái mới có thể chích người và truyền bệnh. Virus gây bệnh sẽ ủ bệnh trong cơ thể muỗi trong thời gian từ 8 – 11 ngày. Khi bị muỗi đốt, virus sẽ tuần hoàn trong máu từ 2 – 7 ngày.
Có 4 chủng virus khác nhau có nghĩa là bạn có nguy cơ bị mắc sốt xuất huyết 4 lần, điều quan trọng là xác định các dấu hiệu của bệnh và có biện pháp chữa trị.
☛ Tìm hiểu thêm: Thông tin cần biết về bệnh sốt xuất huyết
Những dấu hiệu của sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết chia làm 3 thể
- Sốt xuất huyết cổ điển (thể nhẹ)
- Sốt xuất huyết chảy máu
- Sốt xuất huyết dengue (hội chứng sốc dengue)
Triệu chứng sốt xuất huyết cổ điển (thể nhẹ)
Những trường hợp này là những người lần đầu tiên mắc sốt xuất huyết và họ chưa có miễn dịch với bệnh này. Dạng này có biểu hiện các triệu chứng điển hình và không có biến chứng. Người bệnh thường có triệu chứng đầu tiên là tình trạng sốt kéo dài từ 4 – 7 ngày tính từ sau khi bị truyền bệnh bởi muỗi. Bên cạnh đó, còn một số triệu chứng kèm theo như:
Tình trạng sốt cao thậm chí lên tới 40,5 độ C
- Nhức đầu
- Đau phía sau mắt
- Đau khớp và cơ
- Buồn nôn và nôn
- Phát ban,
Các ban xuất hiện trên cơ thể từ 3 – 4 ngày sau khi bắt đầu sốt, sau đó thuyên giảm sau 1 – 2 ngày. Người bệnh có thể bị nổi ban lại một lần nữa vào ngày sau đó.
Sốt xuất huyết có chảy máu
Đối với trường hợp sốt xuất huyết ở dạng này các triệu chứng bao gồm các triệu chứng bệnh ở thể nhẹ kèm theo đó là tình trạng:
- Tổn thương mạch máu và mạch bạch huyết
- Chảy máu cam
- Chảy máu nưới hoặc dưới da gây ra các vết bầm tím
Người bệnh ở thể này có thể dẫn tới tử vong
Triệu chứng sốt xuất huyết dengue
Hay còn gọi là hội chứng sốc dengue, đây là dạng nặng nhất của sốt xuất huyết. Các triệu chứng của người bệnh ở thể này bao gồm các triệu chứng bệnh ở thể nhẹ, thể chảy máu kèm theo tình trạng:
- Thoát huyết tương khỏi mạch máu
- Tình trạng chảy máu ồ ạt ở trong và ngoài cơ thể
- Sốc (huyết áp thấp)
Người bệnh ở thể bệnh này thường xảy ra khi đã có miễn dịch chủ động (đã từng mắc bệnh) hoặc thụ động (truyền từ mẹ sang con)đối với một loại kháng nguyên virus. Bệnh diễn biến nặng đột ngột sau 2 – 5 ngày, ở dạng này của bệnh thường xảy ra ở đối tượng trẻ em (đôi khi có xuất hiện ở người lớn). Ở dạng bệnh này có thể dẫn tới tử vong đặc biệt là đối tượng trẻ em và thanh thiếu niên.
Triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em
Đối với trẻ em mắc sốt xuất huyết từ ngày thứ 3 có dấu sốt cao. Nhiều cha mẹ thường nhầm lẫn sang triệu chứng của các bệnh khác như cảm cúm, nhiễm khuẩn đường hô hấp…
☛ Tìm hiểu thêm: Sốt xuất huyết ở trẻ em – Triệu chứng và điều trị
Khi nào bạn nên gặp bác sĩ?
Nếu có bất kì dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của bệnh sốt xuất huyết cần đi khám ngay để được kiểm tra cụ thể. Nếu mắc sốt xuất huyết bác sĩ chỉ định cách điều trị cụ thể. Dưới đây là một số dấu hiệu nguy hiểm của sốt xuất huyết cần nhập viện ngay:
- Chảy máu: Với các biểu hiện như xuất hiện các chấm hay đốm màu đỏ trên da, tình trạng chảy máu mũi, lợi; nôn ra máu; đi ngoài phân đen; kinh nguyệt bất thường
- Nôn liên tục
- Đau bụng dữ dội
- Lơ mơ, rối loạn ý thức hoặc co giật
- Xanh tím, tay và chân lạnh ẩm
- Khó thở
Nếu người bệnh sốt cao liên tục không kiểm soát được khi dùng thuốc hạ sốt thông thường cần được đưa tới bệnh viện để xử trí càng sớm càng tốt. Người bệnh có tiểu cầu hạ thấp cũng cần cho vào viện để được theo dõi tránh nguy cơ xảy ra chảy máu, xuất huyết não, xuất huyết nội tạng.
Thuốc điều trị sốt xuất huyết?
Cho tới nay vẫn chưa có thuốc điều trị dặc hiệu sốt xuất huyết nên điều trị chủ yếu vẫn là điều trị triệu chứng. Với các trường hợp bệnh nhẹ sẽ tự khỏi trong khoảng 2 tuần, điều trị để tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Hầu hết các trường hợp bác sĩ khuyên người bệnh nên nghỉ ngơi, bổ sung nhiều nước và sử dụng thuốc giảm sốt.
Sử dụng thuốc hạ sốt:
Khi người bệnh sốt cao trên 39 độ C cần cho uống thuốc hạ sốt. Thuốc hạ nhiệt được dùng là paracetamol đơn chất, liều dùng từ 10 – 15 mg/kg cân nặng/lần, cách nhau mỗi 4-6 giờ.
Cần lưu ý, tổng liều paracetamol không quá 60mg/kg cân nặng/24h
Thuốc chống chỉ định:
Aspirin:
Đây là thuốc hạ sốt, giảm đau ở mức độ nhẹ và vừa được sử dụng khá phổ biến hiện nay nhưng với người bệnh sốt xuất huyết không được sử dụng. Thuốc này chỉ an toàn khi sử dụng với người khỏe mạnh, sức khỏe bình thường và không có các bệnh lý như hen suyễn, dị ứng, suy tim, suy gan, suy thận…Với những người hay bị chảy máu, giảm tiểu cầu cần tuyệt đối không nên dùng aspirin.
Aspirin có tác động ngăn sự kết tập tiểu cầu, chống đông máu nên khiến quá trình chảy máu ở người bệnh sốt xuất huyết không thể cầm được khiến bệnh càng thêm trầm trọng.
Trẻ em cần tuyệt đối không sử dụng aspirin vì có nguy cơ gây ra hội chứng Reye. Ngoài ra, aspirin làm tăng độ acid gây nguy cơ gây ra bỏng rát, viêm loét đường tiêu hóa, nặng hơn là xuất huyết tiêu hóa, không cầm được chảy máu, dễ dẫn đến tụt huyết áp, trụy tim mạch, đe dọa tử vong. Thậm chí, ảnh hưởng xấu tới hệ hô hấp của trẻ dẫn tới suy hô hấp nghiêm trọng hơn có thể gây co thắt phế quản khiến tình trạng hen càng thêm nặng.
Nhóm thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs):
Các thuốc trong nhóm NSAIDs như diclofenac, ibuprofen, piroxicam… cũng có tác dụng giảm đau, kháng viêm thường được sử dụng cho người bị sốt. Các thuốc thuộc nhóm này đều có tác dụng ức chế kết tập tiểu cầu. Đặc tính này tuy không mạnh như aspirin nhưng khiến người tình trạng chảy máu ở người sốt xuất huyết khó cầm. Do đó, khi sử dụng thuốc hạ sốt cho người sốt xuất huyết cần phải tránh nhóm thuốc này.
Bên cạnh sử dụng thuốc hạ sốt cho người bệnh, cần bù dịch sớm cho người bệnh bằng đường uống bằng cách cho người bệnh uống nhiều nước oresol, nước đun sôi để nguội, nước ép trái cây hoặc nước cháo loãng với muối.
Trong ngày thứ 4-7, người nhà đặc biệt chú ý, nếu người bệnh có dấu hiệu bất thường như mệt lả, vã mồ hôi, chân tay lạnh, đau bụng, nôn, khó thở, chảy máu cam hoặc chảy máu chân răng, rong kinh…cần tới ngay cơ sở y tế để chữa trị để ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.
☛ Tìm hiểu thêm: Phương pháp điều trị sốt xuất huyết
Hướng dẫn phòng bệnh sốt xuất huyết
Để phòng ngừa sốt xuất huyết biện pháp tốt nhất chính là loại bỏ muỗi truyền bệnh và ngăn muỗi đốt. Dưới đây là một số biện pháp cụ thể:
- Cần đậy kín các dụng cụ chứa nước trong gia đình như bể nước ăn, giếng nước, chum vại, thùng, xô, chậu, chai, lọ…để ngăn không cho muỗi vào đẻ trứng.
- Thả cá vào các dụng cụ chứa nước để diệt loăng quăng, bọ gậy
- Rửa các dụng cụ chức nước vừa và nhỏ (lu, khạp…) thường xuyên
- Thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối, dầu hoặc hóa chất diệt lăng quăng/bọ gậy vào bát nước kê chân chạn, các ổ nước đọng.
- Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày
- Dùng bình xịt diệt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện diệt muỗi…
- Cần cho người sốt xuất huyết nằm ngủ trong màn để tránh muỗi đốt lây lan cho người khác
- Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch
Cần bổ sung bộ đôi vitamin C và rutin thường xuyên cho bé vì vitamin C là chất quan trọng tham gia vào quá trình tổng hợp collagen, giúp giảm sốt và duy trì mô liên kết. Rutin làm tăng sức bền thành mạch và ngăn ngừa xuất huyết, chảy máu cam, chảy máu chân răng. Vì thế trong giai đoạn mạch máu của bé dễ bị tổn thương như thế này thì chuyện bổ sung vitamin C và Rutin trong thực đơn ăn uống hàng ngày của bé.
Mang tới giải pháp vượt trôi, Cnattu kids là sản phẩm đầu tiên và duy nhất kết hợp từ Vitamin C tự nhiên và Rutin tự nhiên trong quả Acerola Cherry – loại quả có hàm lượng vitamin C cao nhất hiện nay khi gấp 7 lần ổi, 31 lần cam, 35 lần dứa và 46 lần xoài,…. giúp phát huy tối đa công năng:
- Hỗ trợ trong mọi trường hợp ốm sốt như sốt phát ban, sốt virus, sốt xuất huyết…
- Ngăn ngừa biến chứng do sốt: xuất huyết, chảy máu cam, chảy máu chân răng.
Cùng với nguồn nguyên liệu được nhập khẩu hoàn toàn từ Châu Âu, bào chế trên dây chuyền công nghệ hiện đại theo tiêu chuẩn Quốc tế GMP-WHO, Cnattu kids chính là sự lựa chọn hoàn hảo để bổ sung Vitamin C và Rutin tự nhiên cho trẻ.
- Để mua sản phẩm Cnattu kids, vui lòng đặt hàng TẠI ĐÂY
- Để được tư vấn về việc chăm sóc con luôn khỏe mạnh, gọi NGAY đến tổng đài MIỄN CƯỚC 1800 1190