Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây nên, trung gian lây truyền là muỗi vằn. Bên cạnh phác đồ điều trị của bác sĩ chế độ ăn uống đối với người bệnh khá quan trọng giúp bệnh mau lành. Người bệnh sốt xuất huyết nên ăn gì? Kiêng gì?
Nội dung chính trong bài
☛ Tìm hiểu thêm: Sốt xuất huyết là bệnh gì?
Triệu chứng sốt xuất huyết không nên bỏ qua
Sốt xuất huyết là sốt cấp tính do virus Dengue gây nên, truyền cho người thông qua vết cắn của trung gian là muỗi vằn. Bệnh lây lan thông qua trung gian là muỗi nên dễ bùng phát thành dịch đặc biệt khi muỗi này có khả năng truyền lại cho thế hệ sau và tiếp tục lây lan trong cộng đồng.
Khi bị nhiễm bệnh sốt xuất huyết, người bệnh có các biểu hiện như sốt cao đột ngột và liên tục từ 2 – 7 ngày, kèm theo đó có ít nhất 2 trong các triệu chứng sau:
- Xuất hiện các chấm xuất huyết dưới da, chảy máu chân răng hoặc chảy máu cam
- Chán ăn, nhức đầu, buồn nôn
- Đau cơ, khớp, nhức 2 hố mắt
- Da có hiện tượng xung huyết, phát ban
Bệnh chuyển sang giai đoạn nặng có các triệu chứng dưới đây:
- Người bệnh vật vã, li bì, lừ đừ, chân tay lạnh, da lạnh ẩm
- Vùng gan bị đau hoặc khi bạn ấn đau ở vùng gan
- Nôn nhiều
- Gan to
- Đi tiểu ít
- Hiện tượng chảy máu niêm mạc, chảy máu nặng, nôn ra máu, đi ngoài ra máu, đi ngoài phân đen, tiểu ra máu, rong kinh…
- Tình trạng sốc, rối loạn tri giác
Sốt xuất huyết là bệnh chưa có thuốc đặc trị, chưa có vacxin phòng bệnh vì vậy để bệnh nhân khỏi bệnh quan trọng là bù nước và giảm sốt. Bên cạnh đó, người bệnh cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý để nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.
☛ Tìm hiểu thêm: Nhận biết sốt xuất huyết qua dấu hiệu
Người bệnh sốt xuất huyết nên ăn gì?
Bù nước
Người bệnh sốt xuất huyết thường bị sốt cao, người mệt mỏi nên ăn uống kém đi. Đặc biệt, người bệnh sốt xuất huyết sợ nhất là tình trạng sốc, thoát huyết tương ra ngoài gây tình trạng cô đặc máu vì vậy chế độ ăn uống cho người bệnh quan trọng nhất là bù nước, điện giải.
Bệnh nhân bị sốt cao kèm mất nước nên cần phụ nước đầy đủ cho người bệnh. Bên cạnh đó, các loại nước ép từ rau, củ, quả rất tốt cho người bệnh như các loại hoa quả chứa nhiều vitamin C như cam, ổi, đu đủ, dừa….rất tốt đối với việc phục hồi của người bệnh. Các loại rau quả giàu vitamin C giúp tăng cường sức đề kháng, thành mạch bền tốt hơn làm giảm tình trạng của bệnh.
Theo kinh nghiệm dân gian có thể nghiền lá đu đủ sau đó lọc lấy nước uống có tác dụng rất tốt đối với người bệnh sốt xuất huyết.
Thức ăn dạng lỏng
Người bệnh nên ăn thức ăn dạng lỏng và mềm ví dụ như cháo, súp vừa giàu dinh dưỡng lại giúp cơ thể dễ hấp thu. Người bệnh có thể uống thêm sữa, không nên ăn cơm, đồ cứng khó nuốt.
Trong trường hợp sốt cao khiến cơ thể suy nhược, người bệnh có cảm giác chán ăn, ăn không ngon miệng, mạch yếu nên sử dụng các loại thực phẩm để bồi bổ cho cơ thể như cháo thịt bò, cháo lươn, cháo hoàng kì, cháo bí đỏ, cháo khoai lang, cháo thịt lợn… Khi nấu cháo nên nấu hơi loãng, không nên nấu quá đặc khiến người bệnh cảm thấy chán ăn. Hoặc cần thay đổi qua giữa các món cháo/súp để kích thích dạ dày, cải thiện vị giác của người bệnh. Khi cơ thể được bổ sung nhiều chất sẽ nhanh chóng hồi phục hơn.
Trẻ em bị sốt xuất huyết, sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng đối với cơ thể bé. Nếu các bé còn bú mẹ thì tiếp tục cho con bú, khi trẻ ăn uống nên chia nhỏ thành nhiều bữa không nên cho ăn dồn dập. Bên cạnh đó, tích cực bổ sung các món ăn giàu đạm từ trứng, thịt, sữa…những thực phẩm giàu vitamin A, kẽm như thịt bò, thịt gà…để tăng sức đề kháng chống lại sốt xuất huyết.
Danh sách thực phẩm tốt cho người sốt xuất huyết
Với người bệnh sốt xuất huyết chế độ ăn rất quan trọng, những thực phẩm dưới đây rất tốt với tình trạng bệnh:
Thực phẩm giàu vitamin C
Những thực phẩm giàu vitamin C có tác dụng tăng lượng tiểu cầu trong cơ thể đồng thời là chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp ngăn chặn các tổn thương do gốc tự do của các tiểu cầu. Thực phẩm giàu vitamin C như cam, dâu tây, chanh, kiwi, bông cải xanh…giúp bạn bổ sung vitamin C cho cơ thể tăng sức đề kháng và giúp người bệnh mau hồi phục
Chất đạm
Người bệnh sốt xuất huyết bị sốt cao nên cơ thể dần suy nhược vì vậy muốn khỏe lại ngoài bổ sung nước cần bổ sung thêm các thực phẩm giàu đạm cho cơ thể. Đây là nguồn nặng lượng dồi dào giúp người bệnh thấy khỏe mạnh hơn. Các thực phẩm như thịt, cá, sữa…giúp người bệnh hồi phục sức khỏe tốt hơn trong thời gian điều trị sốt xuất huyết.
Trà gừng
Gừng không chỉ là gia vị quen thuộc trong các món ăn mà chúng còn là “thần dược” chữa các bệnh nguy hiểm. Gừng có tác dụng làm ấm cơ thể, giảm cảm giác hoa mắt chóng mặt, chống viêm tiêu sưng hiệu quả. Với người bệnh sốt xuất huyết thường cảm thấy lạnh toàn thân lúc này uống một ít trà gừng có thể làm ấm cơ thể hơn, bên cạnh đó giảm cảm giác buồn nôn, kích thích vị giác giúp người bệnh ăn ngon miệng hơn.
Đu đủ
Đu đủ là trái cây được nhiều người yêu thích, hàm lượng chất xơ và vitamin cao đu đủ tiêu diệt vi khuẩn có hại, giảm các triệu chứng như sốt, đau đầu, chóng mặt, ho. Bạn có thể ăn trực tiếp, xay nhuyễn làm sinh tố hoặc ép lấy nước. Để phát huy công dụng tốt nhất người bệnh nên ăn vào mỗi buổi sáng hoặc trước khi đi ngủ làm bớt cảm giác mệt mỏi.
Nước cam
Cam là trái cây giàu vitamin C giúp người bệnh hồi phục sức khỏe. Bên cạnh đó, trong cam chứa nhiều nước giúp cơ thể tiêu hóa tốt hơn, tăng lượng nước tiểu, đào thải độc tố trong cơ thể giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng. Ngoài ra, chúng có tác dụng hạ sốt cho những người bị sốt xuất huyết, tăng cường sức đề kháng, hệ miễn dịch cơ thể, tiêu diệt các loại vi khuẩn, virus gây bệnh.
Nước dừa
Nước dừa có công dụng rất tốt với người bệnh sốt xuất huyết, nước dừa giúp bổ sung các chất khoáng bị mất trong cơ thể. Không những vậy chúng còn bổ sung chất điện giải, hạ sốt hiệu quả.
Củ cải đỏ và rau chân vịt
Củ cải đỏ là rau củ có chứa chất chống oxy hóa tự nhiên, chỉ cần một nước ép rau củ cải tươi giúp bạn tăng lượng tiểu cầu trong máu hiệu quả
Đặc biệt rau chân vịt và cải xoăn rất tốt khi tiểu cầu thấp. Cách tốt nhất là ăn tươi những loại rau này.
Bí ngô
Bí ngô là thực phẩm chứa nhiều vitamin A hỗ trợ sự phát triển tiểu cầu cũng như điều chỉnh các chất đạm được sản xuất cho các tế bào của cơ thể. Chỉ cần nửa ly nước ép bí ngô với một muỗng mật ong giúp người bệnh sốt xuất huyết mau lành bệnh.
Tỏi
Tỏi là gia vị dùng khá phổ biến trong các món ăn, tỏi chứa chất tromboxan A2 có chức năng làm tăng tiểu cầu trong máu, phục hồi sức đề kháng. Bạn có thể thêm tỏi vào khi chế biến các thực phẩm giúp gia tăng hương vị món ăn và giúp người bệnh mau lành.
Cà rốt
Được biết tới nhiều với công dụng bổ máu nhưng ít ai biết cà rốt có tác dụng rất tốt với người bệnh sốt xuất huyết. Bạn có thể chế biến các món ăn từ cà rốt hoặc uống nước ép cà rốt vừa ngon miệng và bổ dưỡng.
Lá neem
Cây neem (cây thường xanh Ấn Độ) hay còn gọi là cây nim. Các chiết xuất từ dung dịch lá neem có thể ức chế virus dengue, kháng virus nên có tác dụng điều trị bệnh sốt xuất huyết hiệu quả.
Acerola Cherry
Được mệnh danh là “Nữ hoàng Vitamin C tự nhiên”, Acerola Cherry có hàm lượng Vitamin C cao gấp 31 lần cam, 35 lần dứa và 46 lần xoài. Không chỉ chứa vitamin C vượt trội mà còn chứa lượng Rutin – một loại Vitamin P có tác dụng làm bền vững thành mạch, giảm tính thấm của mao mạch, tăng tái tạo độ đàn hồi ở các mao mạch bị tổn thương. Và đặc biệt là khi Rutin và Vitamin C là cặp đôi vàng trong điều trị và ngăn ngừa xuất huyết ở trẻ nhỏ.
Mang đến một giải pháp vượt trội nhất từ trước đến nay, Cnattu Kids là sản phẩm đầu tiên và duy nhất kết hợp từ Vitamin C tự nhiên và Rutin tự nhiên trong quả Acerola Cherry phát huy tối đa công năng:
- Hỗ trợ trong mọi trường hợp ốm sốt như sốt phát ban, sốt virus, sốt xuất huyết…
- Ngăn ngừa biến chứng do sốt: xuất huyết, chảy máu cam, chảy máu chân răng.
Cùng với nguồn nguyên liệu được nhập khẩu hoàn toàn từ Châu Âu, bào chế trên dây chuyền công nghệ hiện đại theo tiêu chuẩn Quốc tế GMP-WHO, Cnattu Kids chính là sự lựa chọn hoàn hảo để bổ sung Vitamin C và Rutin tự nhiên cho trẻ.
- Để mua sản phẩm Cnattu kids, vui lòng đặt hàng TẠI ĐÂY
- Để được tư vấn về việc chăm sóc con luôn khỏe mạnh, gọi NGAY đến tổng đài MIỄN CƯỚC 1800 1190
Kiêng ăn gì khi bị sốt xuất huyết?
Trứng
Người bệnh không nên ăn trứng khi bị sốt xuất huyết đặc biệt là trẻ em. Trứng sinh ra nhiệt lượng lớn làm tăng thân nhiệt, nhiệt lượng không phát tán ra ngoài được khiến cho tình trạng sốt lâu khỏi. Vì vậy, với người bị sốt xuất huyết không nên ăn trứng.
Thức ăn nhiều dầu mỡ
Những thực phẩm nhiều dầu mỡ như các thực phẩm xào rán, gia vị chua cay gây khó tiêu, đầy bụng, khiến tình trạng sốt trở nên trầm trọng hơn. Dầu mỡ là tác nhân hàng đầu gây ra đầy bụng, khó tiêu. Người bệnh cảm thấy ì ạch, mệt mỏi, bệnh chậm hồi phục hơn.
Đồ ăn cay nóng
Thực phẩm cay nóng như gừng, ớt, mù tạt…sản xuất nhiều nhiệt lượng trong cơ thể khiến người bệnh sốt xuất huyết càng thêm nặng ảnh hưởng tới quá trình hồi phục của người bệnh.
Đồ ngọt
Các loại đồ ngọt như bánh kẹo ngọt, mật ong, thực phẩm chứa đường người bệnh nên tránh. Khi hấp thu quá nhiều đường vào trong cơ thể khiến tế bào bạch cầu hoạt động chậm chạp, khả năng diệt khuẩn yếu hơn, người bệnh sốt xuất huyết lâu khỏi.
Thực phẩm sẫm màu
Người bệnh sốt xuất huyết dễ xảy ra tình trạng xuất huyết nên cần tránh hoặc không nên ăn bất kì loại thực phẩm nào có màu đỏ, đen, nâu trong suốt thời gian theo dõi và điều trị bệnh. Mục đích chính là không bị nhầm lẫn, nhận biết dễ dàng người bệnh có bị chảy máu dạ dày trong quá trình bị nôn ói hay không.
Một số thực phẩm tối màu như nước trái cây sẫm màu, coca, canh củ dền, dưa hấu…khi uống vào người bệnh bị nôn ói hoặc xảy ra tình trạng xuất huyết dạ dày khó xác định được.
Trà đặc
Khi uống nhiều trà đặc khiến não bị kích thích, tăng huyết áp đẫn tới nhiệt độ cơ thể tăng lên. Với bệnh nhân sốt xuất huyết uống trà làm giảm tác dụng hoặc mất hẳn tác dụng của thuốc hạ sốt. Do đó, trong quá trình mắc và điều trị bệnh cần loại bỏ đồ uống này ra khỏi thực đơn.
Rượu, bia, caffein, thuốc lá
Người bị sốt xuất huyết cần giảm lượng caffeine, tránh uống rượu và ngừng hút thuốc vào thời điểm này.
Không nên làm gì khi bị sốt xuất huyết?
Không tự ý dùng thuốc hạ sốt
Người bệnh không được tự ý dùng thuốc khi chưa xác định sốt do bệnh gì gây nên. Vì vậy, không được tự ý sử dụng các thuốc hạ nhiệt như thuốc aspirin hay ibuprofen. Trong những trường hợp không mong muốn hai trường hợp này khiến tình trạng chảy máu ở người bệnh trở nên trầm trọng hơn thậm chí xuất huyết dạ dày gây ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh.
Người bệnh có thể thay thế bằng cách hạ sốt không dùng thuốc như:
- Chườm khăm ấm lên trán
- Mặc quần áo thoáng mỏng
- Nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát
- Lau sạch mồ hôi cho người bệnh
- Chỉ dùng thuốc hạ sốt khi có chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không được cạo gió, bắt gió cho bệnh nhân
Hạn chế muỗi tiếp xúc với da
Nguyên nhân bị lây sốt xuất huyết là do muỗi truyền virus. Khi đã mắc bệnh khả năng bạn đã nằm trong vùng bùng phát dịch bệnh. Vì vậy, không nên để muỗi tiếp xúc với da để không bị truyền thêm một lượng virus làm bệnh nặng thêm mà còn tránh khả năng lây bệnh cho người thân xung quanh.
Để hạn chế muỗi tiếp xúc với da cần ngủ trong màn, sử dụng thuốc đuổi muỗi, dụng cụ diệt muỗi, dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ…để loại bỏ nơi sinh sống và sinh sản của muỗi truyền bệnh.
Chăm sóc người bệnh và phòng ngừa
Để điều trị cho người sốt xuất huyết cần cho người bệnh uống nhiều nước như: oresol, nước trái cây, nước chín… Trong trường hợp người bệnh sốt trên 39 độ C, người bệnh cần uống thuốc hạ sốt, nới lỏng quần áo và lau mát bằng nước ấm. Khi có các dấu hiệu nặng hơn cần đưa ngay người bệnh tới trung tâm y tế để được điều trị ngay tránh những biến chứng có thể xảy ra.
Bên cạnh đó, để phòng ngừa sốt xuất huyết cần loại bỏ nơi sinh sản của muỗi như:
- Dọn dẹp nơi bùn lầy, đọng nước
- Thu dọn các vật chứa nước cặn
- Thông cống rãnh
- Nhà cửa thông thoáng, sạch sẽ
- Đậy kín các dụng cụ chứa nước bằng nắp đậy hoặc bằng vải màn, lật úp khi không dùng đến.
- Cọ rửa các dụng cụ chứa nước, thay nước bình hoa hằng tuần
- Diệt trung gian truyền bệnh bằng cách dùng cá/mê sô diệt lăng quăng, đốt hương muỗi, bình xịt, máy/vợt diệt muỗi.
- Ngăn cản muỗi đốt bằng cách ngủ mùng (kể cả ban ngày), dùng mành che cửa sổ, cửa ra vào, mành có thể tẩm hóa chất. Có thể dùng thuốc xua đuổi hoặc diệt muỗi
☛ Tìm hiểu thêm: Điều trị sốt xuất huyết tại nhà như thế nào?