Sốt siêu vi là thuật ngữ chỉ chung các loại bệnh do virus gây ra với dấu hiệu đặc trưng là sốt. Bệnh gặp khá phổ biến ở đối tượng trẻ em do hệ miễn dịch suy giảm. Nếu điều trị tích cực bệnh diễn tiến 7 – 10 ngày và nhanh chóng thuyên giảm. Tuy nhiên, không nên chủ quan về bệnh vì có một số trường hợp gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Mục lục
Sốt siêu vi là gì?
Sốt siêu vi là thuật ngữ chung chỉ những trường hợp bị sốt do nhiễm các loại siêu vi trùng (virus) khác nhau. Một số trường hợp có thể chẩn đoán nguyên nhân nhờ vào đặc điểm dịch tễ nhưng một số trường hợp không thể chẩn đoán nguyên nhân.
Phần lớn các trường hợp sốt siêu vi có các biểu hiện như đau đầu, đau nhức mình mẩy, nổi ban…Loại bệnh này chỉ cần điều trị triệu chứng của bệnh như hạ sốt, chống mất nước, có chế đọ nghỉ ngơi, cách ly tránh lây nhiễm bùng phát dịch bệnh. Phần lớn sốt siêu vi không nguy hiểm, tuy nhiên có một số trường hợp bệnh nhanh chóng dẫn tới tử vong đặc biệt ở đối tượng trẻ em.
Xem thêm: Sốt siêu vi ở trẻ em là gì?
Nguyên nhân bệnh sốt siêu vi
Nguyên nhân gây sốt siêu vi chủ yếu do các loại virus khác nhau trong đó điển hình phải kể tới:
- Rhinovirus
- Coronavirus
- Adenovirus
- Enterovirus
- Virus cúm
Những tác nhân này có thể gây nên nhiều loại sốt siêu vi khác nhau.
Đối tượng dễ mắc sốt siêu vi là trẻ em và người lớn tuổi vì hệ miễn dịch của họ thấp hơn so với những người khỏe mạnh. Nhiễm virus có thể xảy ra ở bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể như phổi, ruột, hệ hô hấp…Sốt cao là dấu hiệu khi hệ thống miễn dịch của cơ thể chống lại các virus xâm nhập và tiêu diệt chúng.
Triệu chứng sốt siêu vi thường gặp
Các triệu chứng của sốt siêu vi thường giống với các bệnh lý thông thường khác nên cần phân biệt sốt siêu vi với các bệnh lý khác để có biện pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là các dấu hiệu của bệnh:
- Sốt cao: Người bệnh sốt cao 39 – 40 độ C thận chí lên tới 41 độ C kèm theo tình trạng mệt mỏi, chán ăn. Trẻ dưới 5 tuổi nếu không được hạ sốt kịp thời khi sốt cao có thể dẫn tới co giật. Trẻ co giật không được xử lý kịp thời có thể dẫn tới suy hô hấp, thiếu oxy não gây ảnh hưởng tới trí tuệ hay những di chứng nặng nề về não.
- Đau đầu: Đây là triệu chứng khá thường gặp ở người bệnh, người bệnh thường nhức đầu dữ dội, trong đầu có cảm giác chao đảo, quay cuồng…Nguyên nhân do sốt nên tuần hoàn máu mạnh và mạch máu căng ra. Khi sờ vào hai huyệt thái dương của người bệnh đang đau đầu thì có thể cảm giác thái dương đập mạnh. Những người bệnh bị đau đầu thường nhắm nghiền mắt và nằm co lại, li bì vì choáng váng.
- Viêm đường hô hấp: Kèm theo sốt và đau đầu, người bệnh còn có các biểu hiện viêm đường hô hấp như viêm họng, rát họng, ho, chảy nước mũi, hắt hơi, sổ mũi…
- Viêm kết mạc mắt: Kết mạc mắt có thể đỏ, có gỉ mắt, chảy nước mắt, mắt người bệnh lờ đờ
- Nôn: Thường xuất hiện ở trẻ, nôn sau khi ăn, người lớn có thể bị nôn mửa chủ yếu do viêm họng, kích thích chất nhầy
- Phát ban: Tình trạng này thường xuất hiện sau sốt 2 – 3 ngày, cơ thể nổi những nốt đỏ li ti đầu tiên ở bàn tay, bàn chân sau đó lan ra khắp người. Khi xuất hiện ban người bệnh đỡ sốt do đã qua giai đoạn ủ bệnh và phát bệnh.
- Rối loạn tiêu hóa: Nếu nguyên nhân gây sốt do virus đường tiêu hóa người bệnh có thể bị rối loạn tiêu hóa. Hiện tuownjgn ày xuất hiện sau sốt vài ngày với dấu hiệu đi ngoài phân lỏng, không có máu và có nhày.
- Viêm hạch: Hạch ở vùng đầu, mặt, cổ thường sưng to, đau có thể nhìn hoặc sờ thấy.
Sốt cao là triệu chứng phổ biến của sốt siêu vi
Xem thêm: Sốt siêu vi có phát ban không?
Đường lây truyền bệnh sốt siêu vi
Bệnh sốt siêu vi có thể lây qua đường hô hấp và tiêu hóa thông qua giao tiếp, ăn uống hàng ngày. Người lành khi tiếp xúc với dịch của người bệnh ( nước bọt, dịch mũi) bắn ra khi nói chuyện, ho, hắt hơi, sổ mũi có thể bị nhiễm virus và nguy cơ bùng phát thành dịch.
Ngoài ra, những vật dụng ở nơi công cộng như tay vịn cầu thang, nắm cửa, đồ chơi trẻ em là những nguồn có chứa virus gây bệnh trong cộng đồng.
Một số ít virus cũng có thể lây truyền qua đường máu thông qua hoạt động tiêm chích, truyền máu, quan hệ tình dục hay truyền từ mẹ sang con.
Chẩn đoán và điều trị bệnh Sốt siêu vi
Chẩn đoán
Sốt siêu vi có các triệu chứng dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác. Do đó, khi có các triệu chứng của bệnh như ho, viêm họng, nghẹt mũi, đau đầu, mệt mỏi, nôn mửa, tiêu chảy…cần tới trung tâm y tế để được thăm khám cụ thể.
Bác sĩ xem xét các triệu chứng mà người bệnh gặp phải và đưa ra chẩn đoán. Một số trường hợp được chỉ định làm xét nghiệm máu để loại bỏ nghi ngờ tình trạng khác như sốt xuất huyết, sốt rét, thương hàn…Ngoài ra, xét nghiệm máu còn được chỉ định trong trường hợp phân biệt các sinh vật gây bệnh là sốt siêu vi do virus hay vi khuẩn gây ra. Xét nghiệm này chủ yếu để loại trừ nhiễm khuẩn.
Điều trị sốt siêu vi
Cơ chế của sốt siêu vi là có thể tự khỏi trong 1 – 2 tuần, dùng thuốc chủ yếu điều trị triệu chứng do bệnh gây ra như giảm đau đầu, giảm ho, giảm đau họng…
- Hạ sốt: Sử dụng thuốc hạ sốt có thành acetaminophen được xem là thuốc hạ sốt phổ biến thường được dùng trong các trường hợp. Bên cạnh đó, kết hợp chườm mát bằng khăn ấm, mặc quần áo rộng rãi để hỗ trợ hạ sốt hiệu quả
- Chống co giật: Nếu trẻ bị sốt trên 38,5 độ C cần sử dụng thuốc hạ sốt kèm theo thuốc chống co giật theo chỉ định của bác sĩ đặc biệt là những trẻ có tiền sử co giật khi sốt cao
- Bù nước và điện giải: Khi sốt cao cơ thể bị mất nước và rối loạn điện giải do đó cần bù nước cho cơ thể, cân bằng điện giải bằng nước lọc, oresol, nước ép trái cây, cháo loãng…
- Chế độ dinh dưỡng: Cần cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể, chế biến thức ăn dạng lỏng, dễ tiêu giúp cơ thể dễ hấp thụ
- Vệ sinh cơ thể sạch sẽ, tắm bằng nước ấm ở trong phòng kín tránh tình trạng bội nhiễm, nhiễm trùng
Cần đưa người bệnh tới cơ sở y tế khi có dấu hiệu sốt cao mà sử dụng thuốc hạ sốt không đáp ưng, lơ mơ, li bì, ngủ nhiều, xuất hiện co giật, đau đầu liên tục, buồn nôn, nôn khan nhiều lần kéo dài trên 5 ngày.
Bổ sung nước cho cơ thể khi bị sốt cao như nước lọc, oresol, nước ép trái cây…
Phòng ngừa bệnh sốt siêu vi như thế nào?
Để phòng bệnh sốt siêu vi cần thực hiện các điều sau:
- Tiêm ngừa hằng năm từ độ tuổi 6 tháng – 2 tuổi để hạn chế nguy cơ mắc bệnh
- Có chế độ dinh dưỡng khoa học để nâng cao miễn dịch, tăng sức đề kháng để chống lại tác nhân gây hại
- Giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh để ngăn virus lây lan, không để trẻ cho đồ chơi vào miệng
- Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ để ngăn chwanj sự xâm nhập của các tác nhân gây hại
- Tránh những nơi đông người (khi không cần thiết)
- Nếu bị cảm lạnh, sốt siêu vi hoặc ho, hãy tránh những khu vực đông đúc, luôn che miệng bằng một chiếc khăn sạch trong khi ho, hắt hơi hoặc ngáp.
Xem thêm: Sốt siêu vi có được tắm không?