Sốt xuất huyết là bệnh lý truyền nhiễm khá phổ biến hiện nay và dễ bùng phát thành dịch lớn. Các triệu chứng điển hình của bệnh là tình trạng sốt cao đột ngột, sau giảm sốt xuất hiện biểu hiện xuất huyết…Nhiều người có tâm lý chủ quan nghĩ bệnh không quá nghiêm trọng nhưng những biến chứng do sốt xuất huyết gây ra thực sự nguy hiểm. Không phát hiện và điều trị kịp thời bệnh có thể để lại những tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe thậm chí tử vong.
Nội dung chính trong bài
☛ Tìm hiểu thêm:Sốt xuất huyết – Thông tin cần biết
Sốt xuất huyết là gì?
Sốt xuất huyết là bệnh gây nên do virus Dengue, trung gian truyền bệnh là muỗi vằn (Aedes aegypti). Sốt xuất huyết được xếp vào nhóm bệnh truyền nhiễm nguy hiểm được quan tâm (WHO). Một số triệu chứng nhận biết sốt xuất huyết:
- Người bệnh sốt cao đột ngột 3 – 4 ngày kèm theo đó là các triệu chứng như ho, đau nhức mình mẩy, đau nhức hố mắt, sổ mũi, có thể tiêu chảy. Sử dụng thuốc hạ sốt (paracetamol) khó giảm trong 3 ngày đầu.
- Sau khi sốt giảm xuất hiện tình trạng xuất huyết với các biểu hiện như da xung huyết (môi khô đỏ tươi, da đỏ ửng…) do hiện tượng cô đặc máu. Dưới da xuất huện các chấm xuất huyết, chảy máu chân răng, chảy máu kèm, mắt đỏ kèm theo đó người bệnh bị nôn, chân tay lạnh.
- Xét nghiệm công thức máu thấy bạch cầu giảm, tiểu cầu giảm rõ rệt, tốc độ lắng máu tăng
Thông thường bệnh tới ngày thứ 3 có tiến triển nặng đặc biệt là đối tượng trẻ em. Trong trường hợp bệnh không được chẩn đoán và điều trị sớm có nguy cơ diễn biến xấu và gây tổn thương tới các cơ quan khác. Sốt xuất huyết trải qua 3 giai đoạn
Biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết
Tình trạng sốc do mất máu
Khi sốt xuất huyết tiến triển tới giai đoạn nặng xuất hiện các triệu chứng như chảy máu chân răng, chảy máu cam…Vì sao lại xảy ra tình trạng này? Nguyên nhân do virus sốt xuất huyết làm tăng tính thấm mao quản, thoát huyết tương và cô đặc máu. Khi tới một ngưỡng nhất định gây sốc khiến máu bị đẩy ra ngoài. Khi gặp phải biến chứng này nếu không điều trị kịp thời có thể gặp phải tình trạng xuất huyết nội tạng với các biểu hiện:
- Nôn ra máu
- Ho ra máu
- Ra máu âm đạo bất thường
- Rong kinh…
Mất máu nhiều khiến cơ thể kiệt quệ, nôn nhiều, cơ thể vã mồ hôi
Tràn dịch màng phổi
Huyết tương bị tràn trong cơ thể có thể xâm nhập vào đường hô hấp gây ra viêm đường hô hấp, tràn dịch màng phổi, viêm phổi, phù phổi cấp. Người bệnh nếu không dược cấp cứu kịp thời có thể đe dọa tới tính mạng.
Suy tim, thận
Do hiện tượng xuất huyết liên tục trong cơ thể khiến tim không đủ sức bơm máu công với dịch huyết tương xuất huyết khiến màng tim bị tràn dịch gây ra tình trạng ứ đọng. Đây là nguyên nhân khiến tim và hệ thống tuần hoàn bị ảnh hưởng nghiêm trọng gây suy giảm và rối loạn chức năng của hệ tim mạch. Có thể dẫn tới suy tim, tim bị phù nề, xuất huyết cơ tim.
Bên cạnh đó, thận phải làm việc qá tải để bài tiết huyết tương qua nước tiểu nên dễ dẫn tới tình trạng suy thận cấp.
Rơi vào hôn mê
Đây được coi là biến chứng nặng nhất của sốt xuất huyết. Khi xuất huyết bên trong cơ thể, dịch huyết tương bị ứ đọng trong màng não qua các thành mạch gây ra tình trạng phù não và các hội chứng thần kinh khác dẫn tới hôn mê.
Một số trường hợp hôn mê thứ phát sau sốc, sau xuất huyets phủ tạng ồ ạt, sau suy gan thận cấp…trong trường hợp này là hội chứng não cấp thứ phát được coi là biến chứng.
Tụt huyết áp, đau đầu
Khi sốt xuất huyết ở thể nặng người bệnh có cảm giác khó khăn khi thực hiện động tác như đứng hoặc đi bộ do huyết áp giảm đột ngột. Biện pháp này nếu không có hướng xử trí sau đó người bệnh sẽ bị đau đầu dữ dội. Biến chứng này rất nguy hiểm đối với người bệnh vì có thể gây ra xuất huyết não dẫn tới tử vong.
Sảy thai, đẻ non
Sốt xuất huyết có thể gặp ở mọi đối tượng và lứa tuổi trong đó có phụ nữ mang thai. Phụ nữ mang thai bị sốt xuất huyết dễ gây sảy thai hoặc đẻ non, thai chết lưu.
Giai đoạn đầu của bệnh thai phụ bị sốt cao khiến nhịp tim đập nhanh hơn gây ảnh hưởng tới thai nhi. Giai đoạn từ ngày 4 – 7 của bệnh thai phụ đối mặt với nguy cơ giảm tiểu cầu dẫn tới sốt xuất huyết chảy máu. Vì vậy, thai phụ có triệu chứng nghi mắc sốt xuất huyết cần nhanh chóng tới cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị.
☛ Tìm hiểu thêm:8 biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết
Những đối tượng dễ gặp biến chứng do sốt xuất huyết
Một số đối tượng dưới đây thường có nguy cơ xuất hiện biến chứng của sốt xuất huyết:
Người béo phì
Những người béo phì, thừa cân bị sốt xuất huyết gây ra nhiều khó khăn khi bác sĩ theo dõi, bù dịch so với những người có cân nặng bình thường. Việc điều trị cho người bệnh béo phì cũng phức tạp hơn. Những người béo phì bị rối loạn về nhiều mặt chẳng hạn như rối loạn chuyển hóa mỡ, đạm, đường, điện giải, rối loạn nhịp thở, rối loạn miễn dịch…từ đó việc điều trị khó khăn hơn, biến chứng dễ xảy ra hơn.
Theo thống kê, tỷ lệ sốc do bệnh sốt xuất huyết gây nên ở người bình thưởng chỉ 4,6% thì ở người béo phì lên đến gần 15%.
Người mắc bệnh lý khác đi kèm
Những người bị sốt xuất huyết mà bản thân còn mắc các bệnh lý khác chẳng hạn như viêm loét dạ dày tá tràng, rối loạn đông cầm máu, suy giảm miễn dịch, men gan tăng, suy gan, phụ nữ mang thai…dễ xảy ra những biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết.
Cần lưu ý, người bị viêm loét dạ dày tá tràng mà bị sốt xuất huyết là bệnh cảnh sốt xuất huyết Dengue nặng, bệnh nhân sẽ bị xuất huyết tiêu hóa, làm cho tình trạng trở nên nghiêm trọng.
Phòng ngừa biến chứng của sốt xuất huyết
Bệnh sốt xuất huyết ngày càng diễn biến phức tạp do đó mọi người cần đề phòng những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra và tích cực phòng bệnh theo khuyến cáo.
Điều đáng nói cho đến nay bệnh vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu để tiêu diệt mầm bệnh cũng như chưa có vacxin phòng bệnh. Vì vậy, sốt xuất huyết được xem là bệnh nguy hiểm, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như sốc thậm chí tử vong. Vì diễn biến lâm sàng của bệnh rất phức tạp đặc biệt là đối tượng trẻ em trong những ngày đầu của bệnh.
Khi thấy có các biểu hiện như sốt, nổi ban cần tới ngay cơ sở y tế gân nhất để được khám bệnh. Trường hợp bệnh nặng cần được nằm viện để điều trị tránh những biến chứng có thể xảy ra, trường hợp có biến chứng có thể nhanh chóng xử lý kịp thời.
Khi cơ thể sốt cao cần được hạ sốt bằng cách chườm mát (ở các vị trí như nách, bẹn, trán), khoảng 30 phút lau mát một lần. Cần lưu ý, không được chườm nước lạnh. Trong trường hợp sốt cao không hạ cần uống thuốc hạ sốt paracetamol đơn chất pha theo hướng dẫn, tuyệt đối không dùng aspirin. Sau đó nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất.
Sốt cao khiến cơ thể mất nước cần bù nước cho người bệnh tốt nhất là dung dịch oresol (pha theo hướng dẫn), nước lọc, nước ép trái cây… Đặc biệt là bổ sung vitamin C giúp phòng ngừa và giảm nhẹ các biến chứng do sốt cao, rút ngắn thời gian ốm sốt. Vitamin C còn có tác dụng làm bền vững thành mạch máu, chống xuất huyết, chảy máu dưới da…
Quả Acerola Cherry được mệnh danh là “Nữ hoàng vitamin C” , đây là loại trái cây có chứa hàm lượng vitamin C tự nhiên cao nhất trong các loại hoa quả, gấp 31 lần Cam và 46 lần xoài. Và đặc biệt, vitamin C trong Acerola Cherry được chứng minh có khả năng hấp thu tốt hơn đến 35% so với vitamin C tổng hợp.
Hiện nay, tại Việt Nam Cnattu kids là sản phẩm duy nhất chứa bộ đôi vitamin C và rutin tự nhiên được bào chế 100% từ trái Sơ ri (Acelora Cherry) nhập khẩu từ Pháp mang lại hiệu quả tối ưu giúp:
- Hỗ trợ trong mọi trường hợp ốm sốt như sốt phát ban, sốt virus, sốt xuất huyết…
- Ngăn ngừa biến chứng do sốt: xuất huyết, chảy máu cam, chảy máu chân răng.
Đặc biệt với độ pH trung tính, CNattu kids không có vị chua, mùi dịu nhẹ dễ uống nên rất an toàn với hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ và được các chuyên gia đầu ngành khuyên dùng.
- Để mua sản phẩm Cnattu kids, vui lòng đặt hàng TẠI ĐÂY
Cách phòng ngừa sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là bệnh lây truyền nguy hiểm vì vậy công tác phòng bệnh có ý nghĩa rất quan trọng. Để phòng bệnh mọi người thực hiện biện pháp đơn giản sau:
- Đậy kín các dụng cụ chứa nước sạch trong gia đình
- Thả cá diệt loăng quăng, bọ gậy trong các dụng cụ chứa nước lớn
- Dụng cụ chứa nước không dùng tới cần lật úp
- Thay nước bình hoa thường xuyên
- Dọn dẹp sạch sẽ môi trường sống và xung quanh, phát quang bụi rậm để loại bỏ nơi trú ẩn của muỗi
- Hạn chế vứt bỏ và dọn sạch sẽ các vật dụng phế thải có thể chứa nước mưa như vỏ chai, lốp xe, thau chậu cũ…
- Sử dụng dụng cụ diệt muỗi như hương muỗi, bình xịt, kem muỗi, vợt muỗi
- Ngủ trong màn cả ban ngày lẫn đêm
- Hạn chế ra ngoài vào thời điểm sáng sớm và gần tối vì thời điểm này muỗi vằn hoạt động mạnh
- Mặc quần áo dài tay hạn chế muỗi đốt
- Người bệnh sốt xuất huyết cần cẩn trọng không để muỗi đốt có thể lây cho người khác
- Phối hợp với chính quyền trong những đợt phun thuốc diệt muỗi
Bất cứ ai cũng có thể mắc bệnh sốt xuất huyết do đó cần nâng cao ý thức phòng ngừa bệnh, khi có triệu chứng nào nghi ngờ sốt xuất huyết cần tới trung tâm y tế để thăm khám, theo dõi và điều trị kịp thời.
☛ Tìm hiểu thêm: Hướng dẫn phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết