Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, diễn biến khó lường và gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng tới sức khỏe thậm chí tính mạng con người. Cha mẹ cần phát hiện sớm các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ và có biện pháp điều trị cũng như chăm sóc đúng cách giúp trẻ vượt qua bệnh.
Nội dung chính trong bài
Sốt xuất huyết ở trẻ là gì?
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính, thủ phạm là virus dengue. Trung gian truyền bệnh là muỗi vằn, chúng đốt người bệnh nhiễm virus sau đó truyền cho người khỏe mạnh thông qua vết đốt. Bệnh dễ bùng phát thành dịch đặc biệt ở các nước nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới.
Muỗi vằn Aedes Aegypti sinh sống ở những vũng nước nhân tạo chẳng hạn như bể chứa nước lâu ngày, nước đọng trong các vật phế thải, lốp xe…Thời điểm hoạt động mạnh trong ngày là vào sáng sớm và chiều tà, trước khi mặt trời lạnh. Thời điểm này trẻ nhỏ thường hay vui chơi đặc biệt là ở những nơi thiếu ánh sáng nên dễ dàng bị muỗi đốt mà không hề hay biết.
Bệnh chưa có vacxin phòng bệnh cũng như thuốc điều trị đặc hiệu. Bệnh thường gây ra dịch lớn khiến công tác điều trị gặp nhiều khó khăn, có thể dẫn tới tử vong nhất là với trẻ em gây tổn hại lớn về kinh tế, xã hội.
Dấu hiệu nhận biết trẻ bị sốt xuất huyết
Triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ giai đoạn khởi phát điển hình là sốt nên nhiều cha mẹ dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác như nhiễm khuẩn đường hô hấp. Sốt cao đột ngột mặc dù trước đó trẻ hoàn toàn khỏe mạnh, sốt từ 2 – 7 ngày kèm theo các triệu chứng như:
- Đỏ bừng mặt
- Da xung huyết
- Đau nhức cơ
- Đau khớp
- Đau đầu
Một số trẻ có thể kèm theo các dấu hiệu như viêm kết mạc mắt, cơ thể mệt mỏi, đau họng, buồn nôn và nôn. Trẻ ngũ nhi có kèm các triệu chứng như ho, sổ mũi, tiêu chảy. Ở thời điểm này, các triệu chứng của bệnh không đặc hiệu và khó phân biệt với nhiễm các virus khác.
Giai đoạn tiếp theo, trẻ rơi vào giai đoan nguy hiểm với các biểu hiện xuất huyết như:
- Chấm xuất huyết (là những chấm đỏ không biến mất khi căng da) ở các vị trí như cẳng tay, cẳng chân, nách, ngực, thắt lưng
- Xuất huyết niêm mạc với các dấu hiệu như chảy máu mũi, chảy máu chân răng, đi ngoài ra máu, nữ ở tuổi dậy thì có thể bị xuất huyết âm đạo
Giai đoạn từ ngày thứ 3 – 7 của bệnh, trẻ tuy đã bắt đầu hạ sốt nhưng đây mới thực sự là giai đoan nguy hiểm của bệnh. Khi này, virus làm suy yếu hệ miễn dịch của trẻ số lượng bạch cầu, tiểu cầu đã giảm đáng kể.
Sau 2 – 3 ngày qua khỏi giai đoạn nguy hiểm trẻ dần hồi phục nếu được chăm sóc và chữa trị kịp thời với các dấu hiệu như có cảm giác thèm ăn, khát nước, đi tiểu nhiều hơn, số lượng tiểu cầu, bạch cầu tăng lên (khi làm xét nghiệm).
Những dấu hiệu cảnh báo trẻ cần phải được nhập viện:
Từ ngày thứ 3 – 7 trẻ bắt đầu hạ sốt nhưng một số bệnh nhi có thể xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo sau cần được nhập viện để được theo dõi
- Trẻ nôn trớ, đau bụng
- Bứt rứt; quấy khóc; lừ đừ; li bì; tay chân nhớp lạnh, tím, vã mồ hôi
- Chảy máu mũi, chảy máu chân răng, ói máu, đi tiêu phân đen
☛ Tìm hiểu thêm:Dấu hiệu trẻ bị sốt xuất huyết ở bé
Điều trị và chăm sóc trẻ bị sốt xuất huyết tại nhà
Phần lớn, sau khi được thăm khám trẻ sốt xuất huyết được điều trị tại nhà, cha mẹ cần biết cách chăm sóc trẻ giúp sức khỏe mau chóng hồi phục.
Hạ sốt cho trẻ
Cho trẻ uống thuốc hạ sốt Paracetamol đơn chất với liều 10-15mg/kg cân nặng, uống lặp lại 4-6 giờ một lần nếu trẻ sốt trên 38,5 độ C. Sau khi uống thuốc hạ nhiệt cần đo lại nhiệt độ. Cần lưu ý, không được sử dụng aspirin vì chất này sẽ làm rối loạn đông máu gây chảy máu kéo dài rất nguy hiểm cho người bị sốt xuất huyết, đặc biệt là trẻ em.
Trong trường hợp trẻ sốt cao cần kết hợp lau mát cho trẻ bằng khăn nhúng nước ấm để làm thoát nhiệt cho trẻ dễ dàng. Cho trẻ mặc quần áo rộng thoáng để hỗ trợ hạ nhiệt
Cha mẹ cần phải theo dõi 24/24 giờ nhiệt độ của trẻ, phải theo dõi sát vì thời điểm nguy hiểm nhất của bệnh sốt xuất huyết là khi trẻ hết sốt (thường từ ngày thứ 3 đến hết ngày thứ 6) trẻ có thể trở nặng và sốc dẫn đến tử vong nhanh chóng nếu không được phát hiện kịp thời.
Sử dụng thuốc theo sự hướng dẫn của bác sĩ, không được nghe theo kinh nghiệm mách bảo để chữa hoặc dùng mẹo chữa hay dùng thêm các loại thuốc khác.
Để tăng sức đề kháng, giảm sốt và phòng ngừa biến chứng của sốt xuất huyết bổ sung vitamin C rất cần thiết đặc biệt với trẻ em đặc biệt đây là đối tượng dễ mắc sốt xuất huyết. Rutin giúp ngăn ngừa các nguy cơ do sốt: Vỡ mạch, xuất huyết, chảy máu nội tạng, chảy máu cam, chảy máu chân răng, chảy máu não, xuất huyết dưới da, v.v…Một trong những giải pháp cho trẻ bị sốt xuất huyết là sử dụng CNattu kids – sản phẩm đầu tiên và duy nhất chứa vitamin C và Rutin 100% tự nhiên được chiết xuất từ Acerola cherry – loại quả giàu hàm lượng Vitamin C nhất thế giới. Sử dụng Cnattu Kids giúp mang lại hiệu quả vượt trội:
- Hỗ trợ giảm sốt, ngăn biến chứng xuất huyết, chảy máu cam do sốt
- Giảm và hỗ trợ điều trị trong mọi trường hợp sốt như sốt virus, sốt phát ban, sốt xuất huyết
- Tăng sức bền thành mạch máu, ngăn xuất huyết, chảy máu cam
Đặc biệt với độ pH trung tính, CNattu kids không có vị chua, mùi dịu nhẹ dễ uống nên rất an toàn với hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ và được các chuyên gia đầu ngành khuyên dùng.
- Để mua sản phẩm Cnattu kids, vui lòng đặt hàng TẠI ĐÂY
Bổ sung nước
Cần cho trẻ uống nước đầy đủ vì bệnh sốt xuất huyết làm máu bị cô đặc lại, rất khó lưu thông. Đây chính là nguyên nhân dẫn tới biến chứng sốc. Tốt nhất nên cho trẻ uống oresol (để bù nước) hoặc nước cam, nước chanh, nước khoáng hay nước lọc đun sôi. Nếu không có oresol, nên cho trẻ uống thêm nước cam, chanh tươi để có thêm sinh tố C giúp tăng đề kháng. Cho trẻ uống từ từ vì uống quá nhanh, quá nhiều một lúc khiến trẻ bị nôn, đầy bụng.
Chế độ sinh hoạt
Cần cho trẻ nghỉ ngơi tuyệt đối, không nên để trẻ nô đùa nhiều và tránh mặc nhiều quần áo hay ủ kín trẻ. Cho trẻ nằm nghỉ ngơi ở phòng thoáng, tuyệt đối không ra mưa, nắng.
Chế độ dinh dưỡng
Cho trẻ ăn thức ăn lỏng, giàu dinh dưỡng và dễ tiêu như cháo, súp, sữa. Chia nhiều bữa nhỏ trong ngày giúp trẻ dễ hấp thụ. Bổ sung thêm vitamin các nhóm A, B, C để tăng cường hoạt động chuyển hóa cho cơ thể và tăng cường miễn dịch, sức đề kháng cho cơ thể chống lại bệnh tật.
Tái khám cho trẻ
Cần tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ, một số trường hợp cần phải đưa trẻ nhập viện ngay khi có dấu hiệu: Tay chân lạnh, nằm một chỗ không chơi, bỏ bú, bỏ ăn uống, nôn khan, đau bụng, quấy khóc, bứt rứt, li bì, chảy máu can, chảy máu răng, đi ngoài ra máu, nôn ra máu…
Cách phòng ngừa sốt xuất huyết cho trẻ
Dưới đây là một số biện pháp giúp phòng ngừa sốt xuất huyết:
- Đậy kín các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào để trứng
- Thả cá vào các dụng cụ chứa nước lớn để diệt lăng quăng, bọ gậy
- Rửa các dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ hàng tuần
- Thu gom các vật dụng phế thải trong nhà và xung quanh như chai lọ, mảnh chai, mảnh lu, ống bơ, vỏ dừa, lốp xe…
- Bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn/tủ đựng chén bát
- Thay nước bình hoa thường xuyên
- Giữ nơi ở thoáng mát, sạch sẽ vì môi trường ẩm thấp tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi cư trú và phát triển
- Phát quang bụi rậm quanh nhà, dọn dẹp những nơi trũng nước sau trời mưa
- Mặc quần áo dài tay để phòng tránh muỗi đốt
- Sử dụng bình xịt diệt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện diệt muỗi…
- Dùng rèm che, màn tẩm hóa chất diệt muỗi
- Cần cho người bị sốt xuất huyết nằm trong màn, tránh muỗi đốt để tránh lây lan bệnh cho người khác
- Tích cực phối hợp với chính quyền và ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.