Sốt phát ban, sốt xuất huyết, sởi là các loại bệnh khác nhau nhưng đều có triệu chứng ban đầu tương đối giống nhau, đặc biệt là sốt nên không ít các trường hợp dễ gây nhầm lẫn dẫn đến việc chậm trễ trong điều trị. Việc phân biệt đúng đâu là sốt phát ban, đâu là sởi, đâu là sốt xuất huyết sẽ giúp người chăm sóc, người bệnh dễ theo dõi và điều trị kịp thời khi mắc bệnh.
Sốt phát ban: nguyên nhân, triệu chứng & biến chứng
Sốt phát ban là bệnh thường gặp ở trẻ, đặc biệt là độ tuổi từ 6-36 tháng tuổi. Bệnh thường gây sốt cao, ngứa ngáy cho bệnh nhi. Sốt phát ban lây qua đường hô hấp từ trẻ mắc bệnh sang trẻ khỏe mạnh như khi ho, hắt hơi, chảy nước mũi… nhất là ở môi trường tập thể như nhà trẻ, lớp học, khu vui chơi, trường mầm non.
Nguyên nhân chính gây sốt phát ban là do nhiễm virus (chiếm tỷ lệ 70 – 80%) trong đó virus đường hô hấp chiếm đa số gồm virus sởi, rubella, adeno virus, entero virus… Sốt phát ban do virus sởi và rubella là 2 nguyên nhân thường gặp ở trẻ.
Cần phân biệt rõ các triệu chứng sốt để chăm sóc trẻ đúng cách
Các triệu chứng sốt phát ban thường thể hiện rõ sau 1 – 2 tuần ủ bệnh, đôi khi các dấu hiệu ban đầu không rõ ràng nên dễ gây nhầm lẫn với sốt do các nguyên nhân khác. Các biểu hiện thường gặp gồm sốt (sốt nhẹ hoặc sốt cao 38 – 39 độ C trong vài ngày đầu), trẻ bị mệt mỏi, lừ đừ vì sốt cao, trẻ lớn hơn thì hay than đau đầu hay nhức mỏi các cơ bắp, biếng ăn, trẻ nhỏ bỏ bú, một số khác còn có thể bị nôn ói hoặc tiêu chảy.
Các nốt phát ban xuất hiện sau sốt, có thể mọc từ vùng ngực, lưng, bụng rồi từ từ lan tới cổ, cánh tay hoặc rải rác khắp người mà không theo thứ tự nào cả. Thường vào ngày thứ 3 sau khi nổi ban đỏ thì giảm sốt, thậm chí hết sốt, sau 5 – 7 ngày có thể khỏi bệnh mà không để lại biến chứng gì.
Chi tiết trong bài: Bệnh sốt phát ban ở trẻ
Bệnh sởi: nguyên nhân, dấu hiệu & biến chứng
Sởi là bệnh do chủng virus morbillivirus (họ Paramyxoviridae) – loại virus cấp tính gây nên. Bệnh có tính chất nguy hiểm và có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời.
Cũng như nhiều trường hợp sốt khác, ở giai đoạn đầu các triệu chứng bệnh chưa thực sự rõ ràng. Sau giai đoạn ủ bệnh khoảng 10 – 12 ngày, trẻ bắt đầu bị sốt nhẹ.
Giai đoạn khởi phát, trẻ có các triệu chứng rõ rệt hơn như sốt cao liên tục, mệt mỏi, đau cơ khớp, nhức đầu liên miên kèm theo viêm kết mạc, mắt đỏ, chảy nước mắt; đau họng, sổ mũi, tiêu chảy… Đây cũng là giai đoạn bệnh có khả năng lây lan mạnh nhất.
Giai đoạn phát ban: nốt sởi xuất hiện từ ngày thứ 4 – 6 sau khi giảm sốt, các nốt ban xuất hiện từ sau tai lan dần sang hai bên má, cổ, ngực và toàn thân gây ngứa ngáy, khó chịu. Ban sởi thường là dạng ban sẩn đỏ, nổi gồ trên mặt da, sau khi ban bay để lại các nốt thâm rất đặc trưng gọi là “vằn da hổ”. Trẻ em mắc sởi nếu không được điều trị kịp thời có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm não do virus…
Sốt xuất huyết và những điều cần biết
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra. Nguyên nhân lây bệnh là do muỗi vằn truyền virus từ người bệnh sang người lành thông qua vết đốt. Bệnh sốt xuất huyết có biểu hiện khá đa dạng, diễn biến nhanh chóng từ nhẹ đến nặng. Bệnh thường khởi phát đột ngột và diễn biến qua 3 giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục. Các triệu chứng của sốt xuất huyết biểu hiệu khác nhau qua từng giai đoạn.
Giai đoạn sốt
Xuất hiện sau thời gian ủ bệnh, khoảng 4 – 10 ngày kể từ khi bị muỗi mang virus đốt với các biểu hiện sốt cao đột ngột từ 39 – 40 độ C kéo dài nhiều ngày, khó hạ sốt. Người bệnh bị đau đầu dữ dội, kèm đau nhức hốc mắt, có thể nổi mẩn hoặc phát ban, đau cơ. Với trẻ nhỏ thường thấy mệt mỏi, chán ăn hoặc bỏ bú, có chấm xuất huyết dưới da.
Giai đoạn nguy hiểm
Thường rơi vào ngày thứ 3 – 7 kể từ khi bị sốt. Đây là giai đoạn nguy hiểm nhất của sốt xuất huyết, lúc này các triệu chứng xuất huyết biểu hiện rõ ràng hơn gồm: nốt xuất huyết dưới da ở mặt trước hai cẳng chân, mặt trong của cánh tay, bụng, đùi; chảy máu cam; chảy máu chân răng.
Thậm chí có nhiều trường hợp mắc biến chứng nặng như chảy máu nội tạng, tràn dịch màng phổi hoặc màng bụng, xuất huyết tiêu hóa hoặc nghiêm trọng hơn là xuất huyết não. Ở giai đoạn này, trẻ cần được theo dõi sát sao và xét nghiệm tiểu cầu thường xuyên.
Giai đoạn phục hồi
Từ 2 – 3 ngày sau giai đoạn nguy hiểm, bắt đầu bước vào giai đoạn phục hồi. Lúc này trẻ hết sốt, tình trạng sức khỏe cải thiện nhiều, thèm ăn, huyết áp ổn định hơn và tiểu nhiều hơn. Xét nghiệm máu thấy số lượng bạch cầu tăng lên nhanh, số lượng tiểu cầu dần trở về mức bình thường.
Phân biệt sốt phát ban, sởi và sốt xuất huyết
Để phân biệt sốt phát ban và bệnh sởi cũng như giữa sốt phát ban và sốt xuất huyết, Theo PGS.TS.BS. Nguyễn Tiến Dũng – Nguyên Trưởng khoa nhi, Bệnh viện Bạch Mai cho biết:
“Với bệnh sởi, lúc đầu, người mắc sốt nhẹ, sau đó bệnh có biểu hiện rõ rệt như: Sốt cao, đau cơ khớp, mệt mỏi, đau đầu, cùng với đó là xuất hiện tình trạng viêm mũi gây hắt hơi, sổ mũi, ho có đờm; chảy nước mắt, kết mạc mắt đỏ. Hầu hết người mắc sởi khi đỡ sốt hoặc hết sốt mới xuất hiện tình trạng mọc các nốt ban sởi.
Khi mọc các nốt ban, sởi thường gây ngứa và khó chịu cho người bệnh. Khi bệnh thuyên giảm, các nốt phát ban cũng sẽ hết theo thứ tự mà nó xuất hiện.
Không đơn giản như sốt phát ban thông thường, sởi nếu không được kiểm soát triệt để sẽ dẫn đến những biến chứng hết sức nặng nề như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm não tủy…
Trong khi đó, người mắc sốt xuất huyết thường đột ngột sốt cao liên tục kèm theo nhức đầu, chán ăn, buồn nôn, đau cơ khớp, ho, sổ mũi, đau nhức hố mắt. Nốt xuất huyết do sốt xuất huyết có thể mọc khi người bệnh đang sốt hoặc sau khi hết sốt và không theo thứ tự. Thông thường, người bệnh sẽ thấy các nốt hoặc chảy máu chân răng và ở phụ nữ, có thể dong kinh, xuất huyết âm đạo. Hầu hết người sốt xuất huyết từ ngày thứ tư sẽ tiến triển nặng. Nếu người mắc không được chẩn đoán sớm và xử trí kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong.
Một giải pháp đơn giản khác có thể dùng để phân biệt bệnh sốt phát ban, sởi và sốt xuất huyết là dùng ngón tay cái miết căng vùng da có ban đỏ hoặc chấm đỏ, vùng da bị sung huyết.
“Nếu khi miết và căng da, chấm đỏ mất đi, bỏ tay ra, chấm đỏ trở lại thì đó là mắc sốt phát ban hoặc sởi. Ngược lại, chấm đỏ vẫn còn thì đó là bị sốt xuất huyết”, bác sĩ Nguyễn Tiến Dũng nói.
Liên hệ Hotline để được Chuyên gia tư vấn sức khỏe con bạn
Đặc biệt, khi thấy dấu hiệu của bệnh, người mắc nên đi khám, xét nghiệm để xác định bệnh chính xác và được bác sĩ tư vấn, nhằm tránh việc sử dụng thuốc hoặc chăm sóc không đúng cách, dẫn đến bệnh nặng thêm và biến chứng.
Bổ sung vitamin C – giải pháp hữu hiệu phòng biến chứng do sốt
Điều đầu tiên cần chú ý khi bị sốt dù là sốt phát ban, hay sốt virus, sốt xuất huyết là nhiệt độ cao làm cơ thể dễ mất nước, điện giải, sức khỏe suy yếu. Chính vì thế, người việc hạ sốt cần đặc biệt chú ý bổ sung đủ nước, vitamin, khoáng chất đặc biệt là vitamin C để giúp phòng ngừa và giảm nhẹ biến chứng do sốt cao, rút ngắn thời gian ốm sốt. Đặc biệt, vitamin C còn có tác dụng làm bền vững thành mạch máu, chống xuất huyết, chảy máu dưới da…
Vitamin C tự nhiên trong CNattu Kids giúp trẻ nhanh hồi phục khi ốm sốt
Được mệnh danh là “Nữ hoàng vitamin C” quả Acerola Cherry là loại trái cây có chứa hàm lượng vitamin C tự nhiên cao nhất trong các loại hoa quả, gấp 31 lần Cam và 46 lần xoài. Và đặc biệt, vitamin C trong Acerola Cherry được chứng minh có khả năng hấp thu tốt hơn đến 35% so với vitamin C tổng hợp.
Hiện nay, tại Việt Nam Cnattu kids là sản phẩm duy nhất chứa bộ đôi vitamin C và rutin tự nhiên được bào chế 100% từ trái Sơ ri (Acelora Cherry) nhập khẩu từ Pháp mang lại hiệu quả tối ưu giúp:
– Hỗ trợ trong mọi trường hợp ốm sốt như sốt phát ban, sốt virus, sốt xuất huyết…
– Ngăn ngừa biến chứng do sốt: xuất huyết, chảy máu cam, chảy máu chân răng.
Đặc biệt với độ pH trung tính, CNattu kids không có vị chua, mùi dịu nhẹ dễ uống nên rất an toàn với hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ và được các chuyên gia đầu ngành khuyên dùng.
♥ Xem ngay chia sẻ của các mẹ và đánh giá từ chuyên gia sau về Cnattu kids:
- Để tìm địa chỉ nhà thuốc – liên hệ đặt mua, vui lòng truy cập: http://chamconkhoe.com.vn/diem-ban/
- Để được các chuyên gia giải đáp cụ thể từng trường hợp, vui lòng liên hệ 18001190 (miễn cước).