Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính, nguyên nhân gây ra bởi virus Paramyxovirus. Bệnh gây ra các triệu chứng như sốt, phát ban, ho, mắt đỏ…nếu không có biện pháp phòng tránh có thể gây thành dịch. Bị sởi có ngứa không là thắc mắc của rất nhiều người. Cùng tìm hiểu các thông tin sau để giải đáp thắc mắc trên.
Mục lục
Bệnh sởi là gì?
Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính đặc trưng với các dấu hiệu như sốt, phát ban, chảy nước mũi, ho, mắt đỏ…Bệnh gặp ở cả người lớn và trẻ em nếu không có miễn dịch phognf bệnh. Tuy ít gây tử vong nhưng sởi để lại những biến chứng như viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, khô loét giác mạc mắt, đôi khi có thể bị viêm não sau sởi đặc biệt trẻ bị suy dinh dưỡng…
Con đường lây nhiễm của sởi thông qua:
- Đường hô hấp: Khi tiếp xúc với các giọt hô hấp như nước mũi, nước bọt của người bệnh bay trong không khí như hắt hơi, ho, nói chuyện…có thể nhiễm virus gây bệnh
- Tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết của người bệnh
- Tiếp xúc với những đồ vật có tồn tại virus sởi từ người bệnh
Các triệu chứng thường gặp của bệnh sởi
Bệnh sởi thường bắt đầu với cơn sốt nhẹ kèm theo một số triệu chứng như chảy mũi, ho, mắt đỏ và đau cổ họng. Sau đó khoảng 2- 3 ngày, có sự xuất hiện các đốm Koplik nổi lên, sau đó người bệnh có thể sốt cao. Những nốt đỏ nổi lên thường ở trên mặt sau theo đường tóc và sau tai. Những vết đỏ hơi ngứa có thể lan dần xuống ngực, lưng và cuối cùng xuống đùi và bàn chân. Sau đó 1 tuần, các vết nhỏ sẽ nhạt dần, vết nào xuất hiện trước thì sẽ hết trước.
Theo tiến triển của bệnh, sởi được chia làm 4 giai đoạn như sau:
Thời kỳ ủ bệnh
Giai đoạn này thường kéo dài từ 7 – 14 ngày, ở giai đoạn này người bệnh bắt đầu nhiễm virus nên chưa có triệu chứng gì xuất hiện.
Giai đoạn khởi phát
Hay còn gọi là giai đoạn viêm long, kéo dài từ 3 – 4 ngày. Người bệnh có các triệu chứng như:
- Sốt cao có thể tăng lên hơn 40 độ C
- Ho khan
- Sổ mũi
- Mắt đỏ và chảy nước mắt (viêm kết mạc)
- Xuất hiện đốm Koplik, xuất hiện vào ngày thứ hai. Đây được coi là dấu hiệu chỉ điểm của bệnh sởi. Những hạt Koplik là những hạt nhỏ có màu trắng ngà, xung quanh viền đỏ và mọc nhiều ở trong khoang miệng. Những hạt này thường xuất hiện và biến mất khá nhanh trong vòng 12 – 24 giờ.
Giai đoạn toàn phát
Kéo dài 2 – 5 ngày, ở giai đoạn này các hạt Koplik lặn đi và các ban sẽ bùng phát. Ban sởi có đặc điểm là ban dạng sần, nổi gồ lên trên bề mặt da. Các nốt ban này có thể xuất hiện riêng lẻ hoặc thành từng cụm khiến da trong loang lổ. Các ban sởi nổi ở sau tai, trán và lan rộng ra cả cơ thể.
Giai đoạn hồi phục
Các nốt ban mờ theo thứ tự đã mong, bong vảy và để lại vết thâm. Nếu không xuất hiện các biến chứng bệnh sẽ tự khỏi. Có một số trường hợp có thể bị ho kéo dài từ 1 – 2 tuần sau đó.
Xem chi tiết: Dấu hiệu bệnh sởi cần biết
Bị sởi có ngứa không?
Ban sởi thường không ngứa hoặc ngứa nhẹ. Ban sởi mọc tuần tự thường từ sau tai sau đó lan ra mặt, xuống ngực, bụng và lan ra toàn thân. Khi ban sởi bay có thể để lại những vết thâm trên da hay còn gọi là vằn da hổ. Khi chăm sóc người bệnh sởi có thể giảm ngứa bằng cách sử dụng bài thuốc dân gian như: Lấy lá khế chua nấu nước tắm hoặc lau người giúp cải thiện tình trạng.
Biến chứng của bệnh sởi
Nếu không có biện pháp cải thiện tình trạng bệnh sởi có thể gây ra các biến chứng như:
- Về tiêu hóa: Gây ra tình trạng viêm niêm mạc miệng, bội nhiễm vi khuẩn xuất hiện muộn do một loại vi khuẩn gây hoại tử niêm mạc miệng, hơi thở có mùi hội, viêm ruột…
- Sảy thai, sinh non
- Suy dinh dưỡng hậu sởi
- Các biến chứng về mắt như loét giác mạc có thể gặp ở trẻ do thiếu vitamin A, biến chứng này có thể gây di chứng mù vĩnh viễn.
- Viêm phổi nặng: Do bội nhiễm các loại vi khuaanrkhacs, xuất hiện biến chứng sau khi phát ban hoặc ngay trong lúc phát ban. Người bệnh có các dấu hiệu như nhiễm trùng nặng, sốt cao, bạch cầu trong máu tăng
- Viêm não, viêm màng não: Đây là biến chứng nguy hiểm có thể gây tử vong hoặc gây ra nhiều di chứng nặng nề sau này
- Viêm tai giữa cấp, phế quản phế viêm
Những ai dễ mắc bệnh sởi?
Tất cả mọi người chưa có miễn dịch với bệnh sởi đều có nguy cơ mắc bệnh đặc biệt là đối tượng trẻ em hệ miễn dịch còn non yếu. Yếu tố nguy cơ khiến bạn dễ mắc sởi hơn như:
- Chưa được tiêm chủng tỷ lệ mắc bệnh cao lên
- Thường xuyên đi du lịch nhiều nơi đặc biệt là tới những nơi có điều kiện thuận lợi cho virus sởi phát triển, nguy cơ mắc bệnh tăng lên đáng kể
- Thiếu vitamin A: Thiếu hụt vitamin A trong cơ thể khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, tạo điều kiện cho biến chứng xuất hiện.
Cách điều trị bệnh sởi hiệu quả
Cho tới nay vẫn chưa có cách điều trị đặc hiệu cho bệnh sởi. Thông thường các dấu hiệu của bệnh sẽ tự biến mất sau 2 – 3 tuần. Ngoài ra, cần có biện pháp chăm sóc người bệnh đúng cách:
- Giữ gìn vệ sinh sạch sẽ: Cần vệ sinh răng miệng và thân thể sạch sẽ, giữ ấm khi trời đang lạnh. Nhỏ mắt, mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý từ 3 – 4 lần/ngày
- Để người bệnh nằm nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát, thông gió, sạch sẽ
- Hạn chế cho người bệnh tiếp xúc với người khác trong 7 ngày kể từ khi phát ban. Bệnh nhân sởi được điều trị trong bệnh viện cần cách ly hô hấp đến ngày thứ 4 sau khi phát ban. Chỉ nên tiếp xúc với người bệnh khi đã tiêm phòng sởi.
- Người chăm bệnh nhân sởi cần rửa tay sạch sẽ, vệ sinh cá nhân cẩn thận trước và sau khi tiếp xúc với người bệnh.
Điều trị các biến chứng bệnh sởi
- Nếu có biến chứng viêm não: Tiến hành chống viêm, chống co giật, chống phù não.
- Nếu xuất hiện tình trạng nhiễm khuẩn: cần được dùng kháng sinh để tránh tình trạng biến chứng.
- Cần đưa người bệnh lên tuyến bệnh viện tuyến huyện trở lên, các trung tâm cơ sở y tế để được tư vấn điều trị, tránh tình trạng lây nhiễm cho người khác
Phân biệt bệnh sởi và sốt phát ban
Bệnh sởi và sốt phát ban có một số triệu chứng giống nhau nên dễ bị nhầm lẫn. Dưới đây là một số điểm khác biệt giúp phân biệt hai bệnh trên:
Ở giai đoạn ủ bệnh
Sởi và sốt phát ban có dấu hiệu tương tự nhau như sốt nhẹ hoặc vừa, cơ thể mệt mỏi, rối loạn tieeui hóa. Tuy nhiên, ở thời điểm này trẻ bị sởi có triệu chứng của xuất tiết mũi, họng và mắt như chảy nước mũi, ho, viêm kết mạc mắt hoặc sưng nề mí mắt trong khi sốt phát ban không có.
Khác nhau về ban sởi và sốt phát ban:
- Ban sởi: Dạng sẩn, hơi nổi gờ trên da, kích thước nhỏ, mọc lần lượt từ vùng chân tóc sau tai sau đó lan xuống mặt, ngực, tay sau đó lan xuống lưng, chân. Sau đó, ban bay sẽ để lại vết thâm như vằn da hổ
- Ban sốt phát ban: Dạng mịn, đỏ, nổi đồng loạt khớp cơ thể và thường không để lại vết thâm.
Việc phân biệt giữa hai bệnh này thường rất quan trọng bởi sốt phát ban là bệnh làn tính và thường tự khỏi sau 5 – 7 ngày. Trong khi đó, bệnh sởi nếu không biết và điều trị không đúng cách dễ dẫn tới các biến chứng nguy hiểm như: Viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, viêm não… nhiều khi dẫn đến tử vong.